دارو های کاهش وزن و لاغری

مسأله قرص های لاغری که اکنون تبلیغات زیادی برای ترویج آن صورت می گیرد، سئوال بسیاری از افراد مبتلا به اضافه وزن و چاقی است. مطمئناً شما هم در سایت های دیگر یا حتی در داروخانه ها، با این قبیل داروها برخورد کرده اید و این سئوال برایتان مطرح شده که آیا واقعاً داروهای لاغری مؤثرند؟

در مورد اثرات این داروها اخبار ضد و نقیض بسیاری موجود است. سایت های تبلیغاتی، از اثرات مفید این داروها و کاهش وزن بدون تحمل گرسنگی صحبت می کنند، ولی در سایت های پزشکی مطالب دیگری مشاهده می شود.

در ادامه مطلب شما را با دونمونه از این دارو ها و مکانیسم اثر آنها آشنا می کنیم. 

داروهای کاهش وزن با مکانیسم کاهش اشتها

داروهای کاهش دهنده اشتها که به منظور کاهش وزن بکار میروند، از طریق افزایش سطح نوروترانسمیترهای کاهنده اشتها مثل نوراپی نفرین، سروتونین و دوپامین عمل میکنند.

سازمان غذا و دارو مصرف این داروها را برای بیشتر از چند هفته توصیه نمیکند. (تقریبا 12 هفته یا کمتر). از جمله عوارض جانبی این داروها شامل بی خوابی، خشکی دهان، یبوست، طپش قلب و افزایش فشار خون است.

از این دسته، فنیل پروپانول آمین،که برای چاقی بدون نسخه در داروخانه ها عرضه میشد اخیرا از بازار آمریکا جمع آوری شده زیرا نگرانبهایی در مورد ارتباط آن با بروز سکته مغزی در زنان بوجود آمده بود.

گروهی دیگر از این داروها از ترشح سروتونین و یا برداشت آن جلوگیری میکنند.

از این دسته، فن فلورآمین(Pondimin) ودکس فن فلورآمین(Redux)،نیز در سال 1997از بازار آمریکا جمع آوری شد، زیرا باعث افزایش فشار خون ریوی و بیماریهای دریچه قلب در افراد مصرف کننده میشد.

داروهای کاهنده اشتها، که عمدتا برای درمان اختلالات روانی و افسردگی کاربرد دارند. از جمله این داروها فلوکسیتین است. در یک مطالعه، مصرف فلوکسیتین در طی 6 ماه باعث کاهش وزن شده ولی در طی 6 ماه بعدی علی رغم مصرف دارو، وزن از دست رفته بازگشت.

سرترالین هم از جمله دیگر این داروهاست. در مطالعه مشابه، مصرف سرترالین هم اگرچه باعث کاهش وزن شد ولی در درازمدت وزن از دست رفته حفظ نشد.

داروهای دیگر همچون Sibutramin هم اگرچه در کاهش وزن موثر است ولی در 50% مصرف کنندگان، به علت داشتن عوارضی همچون افزایش فشارخون و طپش قلب، منجر به قطع دارو میشود.

عوارض دیگر مصرف این دارو شامل خشکی دهان، سردرد، بی خوابی، یبوست و تشدید ریسک فاکتورهای متابولیک مانند هایپرلیپیدمی و افزایش اوره خون میشود و در بیمارانی که مبتلا به فشار خون بالا، بیماریهای قلبی و آریتمی هستند منع مصرف دارد.

داروی کاهش وزن با مکانیسم کاهش جذب

تنها دارویی که با مکانیسم کاهش جذب مواد غذایی عمل میکند و توسط سازمان غذا و دارو مورد تایید است، اورلیستات(با نام تجاری زنیکال) است.

این دارو با مکانیزم 30% کاهش جذب چربی در روده عمل میکند و با اتصال به آنزیم لیپاز که از پانکراس به روده ترشح میشود و مسئول هضم چربی رژیم غذایی است، مانع از این میشود که چربی غذا (تری گلیسیرید)، به اسیدهای چرب قابل جذب تجزیه شود و در نتیجه چربی از بدن دفع میشود. عوارض دارو شامل مدفوع چرب،اسهال چرب و دل پیچه است که در 9% بیماران منجر به قطع دارو میشود.

اورلیستات با نام دیگر تترا هیدرو لیپو ستاتین به منظور درمان چاقی ساخته شده است. این دارو با فرمول C29H53NO5 نیمه عمر 1 تا 2 ساعته دارد و از طریق مدفوع دفع میشود.

در مطالعات انجام شده روی اثر بخشی این دارو، افرادی که اورلیستات مصرف کرده و در کنار داشتن رژیم غذایی تعدیل شده و فعالیت فیزیکی مناسب، 2 تا 3 کیلو بیشتر از گروهی که این دارو را مصرف نمیکردند، کاهش وزن داشته اند. بعضی افراد میتوانند در طی 6 ماه مصرف این دارو، 10% یا بیشتر از وزن خود بکاهند. اورلیستات همچنین باعث کمی کاهش در فشار خون میشود و یه نظر میرسد که از بروز دیابت نوع 2 میتواند پیشگیری کند. این اثر چه مربوط به اثر کاهش وزن آن باشد یا چیز دیگر، در مطالعات دیده شده که این دارو بروز دیابت نوع 2 را تا 40 % در افراد چاق کاهش میدهد. با توجه به این که مصرف مداوم اورلیستات میتواند منجر به کاهش جذب ویتامبنهای محلول در چربی شود، مصرف مکمل مولتی ویتامین شامل ویتامینهای A, D, K, E همراه با بتا کاروتن توصیه میشود.

توجه:

این مطلب فقط به جهت آشنایی شما با داروهای کاهش وزن می باشد و مصرف هر گونه دارویی برای کاهش وزن باید زیر نظر پزشک و با بررسی کامل شرایط فرد صورت گیرد. مصرف خودسرانه دارو های لاغری می تواند عوارض جبران ناپذیری به همراه داشته باشید.

---

منبع:

وب سایت گیتی بهدادی پور – کارشناس تغذیه