ورزش معلولان

افراد معلول ناتوان نبوده بلکه دارای محدودیت می باشند و درصورتیکه امکانات مناسب در اختیار معلولان قرار گیرد، آنان مانند سایر افراد عادی جامعه و حتی شاید بهتر از آنان عمل خواهند کرد.

بر اساس آمارها هم اکنون 2.7 درصد یا حدود یک میلیون تن در کشور معلول هستند که به دلیل سه دهه جنگ؛ بیشتر آنان معلولیت فزیکی دارند. در افغانستان اکثراً مردم، معلولان را انسان های قشر دوم و ناتوان می دانند و فقط با دید ترحم و تاسف به آنان نگرسته می شود. در حال حاضر ده درصد نفوس جهان را معلولان تشکیل می دهد که 80 درصد آنان در کشورهای در حال توسعه زندگی می کنند.

چه کسی معلول است؟

فردی معلول است که محدودیت حرکت را داشته باشد و به سختی فعالیت روزانه خود را انجام دهد.

افراد معلول شامل: نابینایان، ناشنوایان، قطع نخاعی، آسیب مغزی، فلج مغزی، عقب ماندگی ذهنی، سکته مغزی و غیره می باشد.

افرادی که غیرفعالند، به علت بی تحرک بودنشان در معرض خطر بیماری ها می باشند.

برخی از افراد بی تحرک، مستعد ابتلا به آسم، سرطان، بیماری های عروق کرونری، دیابت، افسردگی، فشار خون بالا، چاقی، حمله قلبی، سکته مغزی، بیماری انسداد مزمن ریوی، نارسایی قلبی و تشنج می باشند.

 فعالیت ورزشی در افراد معلول

آنگونه که ورزش برای صحت مندی و سلامتی انسان های سالم موثر است، انجام ورزش برای سلامتی و رشد توانایی معلولان نیز مهم به حساب می آید. فعالیت ورزشی مرتب برای سلامتی افراد معلول دارای فواید بیشماری است. برای برخی، ورزش باعث می شود که معلولیت آنها بدتر نشود. برای برخی دیگر، ورزش باعث جلوگیری از پیشرفت بیماری های ناشی از عدم تحرک می شود. ورزش باعث جلوگیری از چاقی در افراد معلول بی تحرک می شود. همچنین ورزش برای بهبود سلامت قلب بسیار مهم است. 

اگر معلول هستید ورزش برای شما این فواید را دارد:

- قلب شما قوی باشد.

- استقامت‌تان زیاد شود.

- عضلات و استخوان های محکم بسازید.

- هماهنگی دست ها و پاها بهتر شود.

- استرس از بین برود.

- خلق و خوی تان بهتر شود.

- احساس بهتری نسبت به خودتان داشته باشید.

- اعتماد به نفس تان زیاد شود.

- کیفیت زندگی شما بهتر شود.

- از پیشرفت مشکلات و بیماری ها جلوگیری کنید.

- مانع پیدایش زخم های بستر.

- کارکرد بهتر دستگاه گوارش را به همراه دارد.

- مانع افزایش و پوکی پوکی استخوان.

- سبب افزایش قدرت عضلانی شما می شود.

- مانع پیدایش سنگ های مثانه یا کلیه.

- تسریع روند توان بخشی و اوقات فراغت مفرح و مفید. 

- پیشگیری از تغییر شکل مفاصل. 

- کاهش اسپاسم یا گرفتگی و سختی عضلات و افزایش کلی تعادل بدن.

- آثار روحی روانی مانند کاهش اضطراب، تقویت روحیه و سازگاری بیشتر با محدودیت های حاصل از معلولیت را برای شما به همراه دارد.

برنامه ورزشی

یک برنامه ورزشی خوب باید بر مبنای ورزش های هوازی، مقاومتی، تعادل و انعطاف باشد.

ورزش های هوازی را به مدت 30 دقیقه و در بیشتر روزهای هفته انجام دهید. اگر شما معلول هستید، شما می توانید یک دوره 5 تا 10 دقیقه ای را طی کنید و در نهایت به 30 دقیقه برسانید. شدت ورزش باید تحمل شود و در صورتی که احساس راحتی کردید، شدت ورزش را زیاد کنید.

نکات لازم قبل از شروع یک فعالیت ورزشی

- با پزشک خود راجع به شروع برنامه ورزشی صحبت کنید.

- اگر دارو مصرف می کنید، مطلع شوید که اثر آن دارو بر فعالیت شما چگونه است. برخی از داروهایی که فرد معلول مصرف می کند، ممکن است توانایی او را برای انجام فعالیت های جسمی یا پاسخ جسمی او را به ورزش تغییر دهند بنابراین لازم است در این مورد با پزشک مشورت کرد.

- مرکز ورزشی نزدیکی را بیابید تا برای شما راحت باشد و دسترسی به آن محل، آسان باشد.

- در هر مرکز ورزشی که می خواهید ثبت نام کنید، باید اطمینان پیدا کنید که تجربه کار کردن با افراد معلول را دارند یا نه.

- در انجام تمرین ها از روش های درست و مناسب استفاده کنید. اگر در این زمینه تجربه کافی ندارید و با روش انجام صحیح تمرینات آگاه نیستید با یک مربی مشورت کنید.

- در ابتدا و انتهای ورزش کردن، باید بدن خود را گرم و سرد کنید.

- از مفاصل و عضلات خود زیاد کار نکشید.

ورزش های قدرتی و هوازی برای معلولان

ورزش های هوازی، دو ساعت و نیم در هفته

- این ورزش ها شامل پیاده روی سریع، خود را روی صندلی چرخدار هل دادن، جمع آوری برگ ها و یا دیگر فعالیت ها می باشد که باعث می شود قلب شما سریع تر بزند.

 ورزش های تقویتی، دو روز در هفته

این ورزش ها شامل درازونشست، شنا و یا بلند کردن وزنه می باشد. سعی کنید ماهیچه هایی که اغلب کمتر از آنها استفاده می کنید را ورزش دهید.

تغذیه

سوء تغذیه می تواند باعث بدتر شدن معلولیت شود. اگر شما معلول هستید باید لبنیات، میوه ها، سبزیجات و غلات کامل را در لیست غذایی خود وارد کنید. این غذاها از محدودیت عملکردها در افراد معلول می کاهند. از مصرف غذاهای چرب و پرکالری پرهیز کنید زیرا این غذاها از مهترین دلایل چاقی و اضافه وزن می باشند.

پشتیبانی و حمایت

هیچ گونه قانون سفت و سختی برای مشارکت در فعالیت بدنی وجود ندارد. مهم ترین چیز عبارت از گوش دادن به نیازهای فرد است. اگر شما شروع به فعالیت جدیدی کردید، همراه با یکی از دوستانتان به محل ورزشی بروید. اگر شما به هدف ورزش کردن نرسیدید، از ورزش کردن منصرف نشوید، بلکه فردا دوباره شروع کنید.

ورزش در خانه

اگر معلولیت شما به نحوی است که امکان ورزش در خانه را دارید، می توانید تجهیزاتی از این قبیل تهیه کنید:

*تجهیزات وزنه زدن

* وزنه دست و مچ

* باندهای الاستیک

* تشک ورزشی

*توپ ورزشی در انواع اندازه ها و وزن ها

اگر روی صندلی چرخ دار می نشینید، فراموش نکنید باید از ترمز ها و پایدارکننده های مناسب برای ثابت کردن این صندلی یا نیمکت ورزشی هنگام تمرین استفاده کنید. ممکن است نیاز به باندهای ولکرو (چسبنده) با اندازه های متفاوت برای بستن وزنه به مچ یا دست یا پایدار کردن تنه برای حفظ موقعیت آن هنگام ورزش داشته باشید.