اصول کوهنوردی و کوهپیمایی

ازجمله جذابیت ها وا نگیزه های موجود در این کوهنوردی و کوهپیمایی تامین سلامت، شادابی، ارتباط با طبیعت، انگیزه های اجتماعی و در نهایت لذت کشف و ماجراجویی است.کوه پیمایی به معنای راه پیمایی در کوه است و با کوه نوردی تفاوت دارد. پیمایش مسیرهای کوهستانی، بدون استفاده از ابزارهای فنی کوه نوردی و درگیر شدن با مسیرهای سنگی و یخی را کوه پیمایی می نامند. کوهپیمایی مسئولانه و سازگار با محیط زیست را ترویج کنیم . اصل بر این است که به سلامت خودمان و محیط کوهستان آسیبی نرسانیم.

برنامه ریزی

هرگز تنها به کوهستان نروید، تعداد اعضای یک گروه مناسب حداقل سه نفراست. همه اعضای گروه نیز باید از مسیر و برنامه پیش رو شناخت و آگاهی کامل داشته باشند. برنامه کوه پیمایی باید متناسب با تجربه، تجهیزات، مهارت و آمادگی جسمانی همه ی افراد گروه برنامه ریزی شود. آگاهی از وضع هوا بسیار مهم است، زمانی که پیش بینی هوای ناپایدار اعلام شود، اصل بر تعویق برنامه به زمان دیگری است. وضعیت هوا به ویژه در کوهستان بسیار متغیر است، پس اگر با شرایطی بر خلاف پیش بینی ها روبرو شدید فورا اقدام به بازگشت کنید. تیم شما باید همواره آمادگی، زمان وتجهیزات لازم برای مواجهه با هوای خراب را داشته باشد. همواره اطلاعات خود را درباره ی منطقه و مسیر برنامه های کوه پیمایی، کامل و نکات ویژه را یادداشت کنید. اصل بازگشت را در برنامه ریزی و اجرا رعایت کنید. به طور مثال از قبل تعیین کنید که  قبل از ساعت 14 اقدام به بازگشت می کنیم. شخص با مسئولیتی را در جریان برنامه خود بگذارید، بگویید از چه مسیری وبا چه کسی می روید و طبق برنامه کی باز خواهید گشت. زمانی که بازگشتید، به او اطلاع دهید، همچنین اگر تاخیر خواهید داشت یا دچار مشکل شدید او را در جریان بگذارید. در هر برنامه تجربیات جدیدی کسب می شود، دفترچه یادداشت و مداد همراه داشته باشید و نکات ویژه، خلاصه برنامه، زمانبندی و ... را یادداشت کنید.

مسیر یابی

نقشه خوانی و مسیریابی، از مهارت های پایه ای است که کوهنوردان باید آن رابرای کوهستان بیاموزند. نقشه و ابزار بهره گیری از آن مانند قطب نما و GPS حتی در مسیر های پر تردد کوهستان هم کاربرد دارند، زیرا با اینکه در نقاطی از مسیرهای اصلی، تابلو یا میله هایی برای راهنمایی نصب شده است و مسیرها حتی در زمستان به علت تردد زیاد، کاملا مشخص است، اما در شرایط خاص (تاریکی، طوفان، مه، بارشتازه، روزهای وسط هفته و ... ) نامشخص می شوند و خطر بهمن، سقوط از پرتگاه، لغزیدن، گم شدن و ... افزایش می یابد.هرگز از مسیرهای اصلی خارج نشوید و زمان لازم را برای مسیر بازگشت در نظربگیرید. مسیر کو هپیمایی نباید پر شیب، سنگی و در کنار پرتگاه باشد.

مواد غذایی و نوشیدنی ها

مواد غذایی باید شامل پروتئین ها، چربی ها و کربوهیدرات ها باشند. مقداری از مواد غذایی را برای شرایط اضطراری نگهداری کنید. پروتئین ها مانند گوشت، سویا، پنیر، تخم مرغ، شیرخشک و ... چربی ها مانند پنیر، شکلات، ماهی و ... کربوهیدرات ها مانند شکر، برنج، ماکارونی، شیرینی، میوه خشک و ... ؛ آب، بدن آب زیادی در کو هپیمایی از دست می دهد، یک فرد 70 کیلویی حداقل 2 لیتر آب در روز نیاز دارد، آب کافی و مورد نیاز را از منزل ببرید. همراه داشتن یک فلاسک کوچک آب گرم، به ویژه در کو هپیمایی زمستانی بسیار ارزشمند است. یک نوشیدنی گرم جدا از اینکه لذت بخش است، ممکن است حیاتی شود. از مصرف الکل و مخمرات الکلی در کوهستان برای گرم شدن، اکیدا پرهیزکنید، زیرا الکل خون را رقیق می کند و گرمای کاذب آن باعث می شود که گرمای داخلی بدن به سطح پوست رانده و تخلیه شود. در نتیجه بدن خیلی سریع سرد میشود که این می تواند شروع یک سرمازدگی (هایپوترمی) خطرناک باشد. مصرف الکل همچنین باعث از دست رفتن تعادل و هوشیاری می شود و حوادث ناگواری را در پی خواهد داشت. مصرف آب میوه و شربت، به دلیل از دست رفتن املاح و آب فراوان از بدن در کوه پیمایی طولان مدت ضروری است. نمک، شکر، آب و یا ترکیب  آب لیمو و آب ،ORS ، مواد غذایی سبک، خشک، بدون نیاز به گرم کردن روی شعله، سبزیجات ومیوه های خشک و ... برای کوه پیمایی مناسب هستند.از مصرف مواد غذایی و نوشیدنی مصنوعی و شیمیایی پرهیز کنید.

تجهیزات مورد نیاز در کوهپیمایی

کیف بقا که هر کوهپیما به راحتی می تواند جمع آوری کند، شامل قطب نما، پتوی نجات، چاقو، شمع، کبریت، مداد و کاغذ، کیسه های پلاستیکی، قرص های الکل جامد، سوزن و نخ و وسایل کمک های اولیه و ... است. پوشاک مناسب کوهستان شامل سه لایه است. لایه اول (زیرین) با این ویژگی که گرمای بدن را حفظ کرده، دیر خیس و زود خشک می شود. لایه دوم (میانی) که نوعی از آن ضد باد نیز بوده، سبک و راحت است، دیر خیس می شود و زود خشک می شود. لایه سوم (بیرونی) باید ضد باد، ضد آب و با قابلیت تنفس باشد و حتما کلاه متصل نیز داشته باشد، استفاده از پوشاک بیرونی به رنگ های قرمز، فسفری، نارنجی و زرد در کوهستان مزایای زیادی دارد. جوراب، دستکش و کلاه مناسب، ضخیم از جنس فیلیس و یا پشم است.در زمان خرید پوشاک، موارد مهمی مانند وزن، گرما، قابلیت تنفس، زمان لازم برای خشک شدن و اندازه بودن را بررسی کنید. دو لایه لباس سبک و نازک بسیار بهتر و گرمتر از یک لایه لباس ضخیم و سنگین است.

کفش مناسب کوهنوردی و کوهپیمایی

کفش کوهپیمایی باید ساق دار، سبک، راحت و از جنس چرم باشد. زیره آن ضخیم، با انعطاف کم و دارای اصطکاک باشد، همچنین گرم و ضد آب بودن کفش کوهپیمایی ضروری است. کوله تاثیر زیادی بر سلامت و راحتی شما دارد. کوله 40 لیتری برای برنامه کوه پیمایی یک روزه مناسب است. شما باید تمام وسایل مورد نیاز را همراه ببرید و داخل کوله به نحوی مناسب بچینید. چراغ پیشانی کوچک با همراه داشتن باطری اضافه ضروری است. باتوم یک وسیله بسیار اساسی برای کوه پیمایی است، ضمن کاهش فشار بر زانوها و ستون فقرات موجب مصرف کمتر انرژی کوهپیما می شود، همچنین به حفظ تعادل شما کمک میکند.