مهم ترین اصل در زندگی، سلامتی است و سلامتی بستگی به شیوه زندگی ما دارد، چنان چه این شیوه زندگی صحیح باشد، سلامتی حفظ و ارتقا می یابد. از بین عوامل موثر بر شیوه زندگی، تغذیه خوب از اهمیت به سزایی برخوردار است. تغذیه خوب یعنی "به گونه ای بخوریم و بیاشامیم که بتوانیم رشد کنیم و از سلامتی بهرهمند شویم."
چرا داشتن تغذیه سالم مهم است؟ تغذیه سالم به چند دلیل مهم است:
۱- غذاهای سالم تأمین کننده مواد مغذی مورد نیاز بدن است. مواد مغذی علاوه بر تأمین انرژی بدن، در حفظ عملکرد مغز، قلب و ماهیچه نیز اهمیت دارد.
۲- تغذیه سالم ریسک ابتلا به بیماریها را کاهش میدهد.
به طور مثال مصرف بیشتر میوهها و سبزیجات ریسک ابتلا به دیابت، فشار خون بالا و برخی از انواع سرطان را کاهش میدهد و یا مصرف کمتر چربیهای اشباع (روغنهای جامد) ریسک افزایش کلسترول خون را کاهش میدهد. همچنین مصرف کافی کلسیم و ویتامین D از پوکی استخوان پیشگیری میکند.
۳- تغذیه سالم، در کنترل و بهبود علائم بعضی از بیماریهای مهم نیز کمک کننده است. رعایت برنامه غذایی متعادل و تغذیه سالم، در کنترل دیابت و فشار خون بالا نقش دارد.
در تنظیم یک برنامه غذایی سالم، سه نکته مهم وجود دارد:
۱- تعادل: یک رژیم غذایی متعادل (استفاده از حداقل تعداد واحدهای مورد نیاز از هر گروه غذایی) تضمین کننده دریافت مواد مغذی مورد نیاز است.
۲- تنوع: طیف وسیعی از غذاهای متنوع را مصرف کنید. هیچ غذایی به تنهایی تأمین کننده مواد مغذی مورد نیازتان نیست. از هر گروه غذایی، انواع غذاهای متنوع را انتخاب کنید.
۳- میانهروی: میانهروی در هر کاری کلید موفقیت است. پس با رعایت میانهروی در مصرف شیرینیجات، چربیها و نمکها میتوانید از همه غذاهای دلخواه خود بهرهمند شوید.
چه غذاهایی و چه مقدار از هر کدام مصرف کنیم؟
÷ شش تا یازده واحد از غلات
توصیه: حداقل نصف غلات مورد نیازتان را از غلات سبوسدار (مانند نانهای سبوسدار، برنج قهوهای، ماکارونیهای سبوسدار …) انتخاب کنید. یک واحد غلات برابر است با یک برش ۳۰ گرمی از نانها (یک و نیم برش ده در ده نان سنگک = ۲ برش ده در ده نان تافتون = ۴ برش ده در ده نان لواش = یک و نیم عدد نان تست = ۱ برش ده در ده نان بربری) یا نصف لیوان برنج یا ماکارونی پخته.
÷ دو تا چهار واحد میوه
یک واحد میوه برابر است با یک سیب، موز یا پرتقال متوسط، نصف لیوان قطعات میوه (به شکل پخته یا خام) یا سه چهارم لیوان آب میوه.
÷ سه تا پنج لیوان سبزیجات
هر واحد سبزیجات شامل یک لیوان سبزیجات برگدار یا نصف لیوان سبزیجات دیگر (به شکل پخته یا خام)، یا سه چهارم لیوان آب سبزیجات است. سعی کنید سبزیجات رنگی مانند هویج و سیب زمینی شیرین را در رژیم غذایتان جای دهید.
÷ دو تا سه واحد لبنیات کم چرب
هر واحد لبنیات برابر است با یک لیوان ماست یا شیر یا یک و نیم قوطی کبریت پنیر.
÷ دو تا سه واحد غذای پروتئینی:
یک واحد غذای پروتئینی برابر است با شصت تا نود گرم گوشت قرمز بدون چربی یا گوشت مرغ یا ماهی، در ضمن نصف لیوان حبوبات پخته، یک تخم مرغ و دو قاشق غذاخوری کره بادام زمینی، معادل سی گرم گوشت بدون چربی به حساب میآیند.
فواید تغذیه سالم
داشتن تغذیه سالم در سنین کودکی و نوجوانی از فاکتورهای بسیار مهم جلوگیری از بیماریها از قبیل چاقی، کم خونی، بیماریهای قلبی و عروقی، دیابت نوع 2، خرابی دندان و.... در سنین بالاتر است.
تغذیهی سالم راهی برای حفظ قوت استخوانها، ماهیچهها و سایر اندامها است. مواد غذایی سرشار از ویتامینها، مقاومت بدن را افزایش داده و با سموم بیماریزا مبارزه میکند. مطالعات نشان دادهاند مصرف میوههای رنگارنگ، سبزیجات برگدار سبز رنگ ، محصولات دریایی و آجیلها که سرشار از اسید چرب امگا 3 هستند، تمرکز را افزایش داده و از آلزایمر ممانعت میکنند.
تاثیر تغذیه سالم در کاهش وزن
خوردن غذاهای سالم یکی از راحت ترین راه ها برای کاهش وزن است. دلیل اینکه بسیاری از افراد چاق نمی تواند وزن کم کنند این است که آنها تمایل به خوردن غذاهای چرب و شیرین دارند. هنگامی که غذای سالم بخورید و ورزش کنید متوجه خواهید شد که کاهش وزن کار آسانی است.